Filed under: เครื่องมุก
เครื่องมุกเป็นศิลปหัตถกรรมประเภทหนึ่งที่เกิดขึ้นจากการใช้เปลือกหอยมุก ซึ่งเป็นหอยทะเลชนิด
หนึ่งมาฉลุเป็นชิ้นเล็ก ๆ ประดับลงบนภาชนะ บานประตู หน้าต่าง ฯลฯ โดยมีรักเป็นตัวเชื่อมให้มุกฝังตัว
อยู่บนผิวภาชนะหรือวัตถุที่ต้องการประดับ ความแวววาวของเปลือกหอยมุกสีขาวแกมชมพู จะตัดกับสีดำ
ของรักเกิดเป็นลาดลายที่งดงามคนไทย จึ่งนิยมประดับมุกลงบนภาชนะเครื่องใช้และสิ่งต่าง ๆ เช่น ตั่ง
ตะลุ่ม พาน ปราสาทราชวัง เป็นต้น
เครื่องมุกและการประดับมุกเป็นงานศิลปหัตถกรรมที่ต้องใช้ความละเอียดประณีตต้องใช้ช่างที่มี
ความสามารถสูง ในอดีตจึงมักทำเป็นเครื่องใช้ของคนชั้นสูง พระภิกษุสงฆ์ และทำสิ่งที่เกี่ยวเนื่องกับสถา
บันกษัตริย์ และศาสนาเป็นส่วนใหญ่
เครื่องมุกและการประดับมุกเป็นงานศิลปหัตถกรรมที่ต้องใช้ความละเอียดประณีตต้องใช้ช่างที่มี
ความสามารถสูง ในอดีตจึงมักทำเป็นเครื่องใช้ของคนชั้นสูง พระภิกษุสงฆ์ และทำสิ่งที่เกี่ยวเนื่องกับสถา
บันกษัตริย์ และศาสนาเป็นส่วนใหญ่
แม้ว่างานศิลปหัตถกรรมประเภทเครื่องมุกของไทยจะเป็นงานศิลปหัตถกรรมเก่าแก่ที่มีคุณค่าแต่
เมื่อสภาพเศรษฐกิจและสังคมเปลี่ยนไปการนำเปลือกหอยมุกมาประดับเครื่องมุกที่ต้องใช้เวลาและความ
ประณีตสูงจึงมิใคร่คุ้มค้า การประดับมุกในปัจจุบันจึงมักทำสิ่งของที่ดีขนาดเล็ก ๆ จนถึงไฟแช็ค มากว่า
ที่จะทำเป็นสิ่งของที่มีขนาดใหญ่อย่างโบราณ
กรรมวิธีการประดับมุกของไทย เป็นกรรมวิธีที่ทำกันมาแต่โบราณถ้าพิจารณาดูขั้นตอนและวิธีการ
จะเห็นว่าเป็นไปอย่างธรรมดาไม่ได้มีวิธีการที่ซับซ้อนแต่อย่างใด วัสดุที่นำมาใช้ก็เป็นวัสดุตามธรรมชาติ
ธรรมดา หากแต่ความงดงามนั้นขึ้นอยู่กับความประณีตของฝีมือช่าง และลวดลายที่เกิดจากความคิดของ
ช่างไทย ที่มุ่งเนรมิตความงามขึ้นให้สอดคล้องกับวัสดุและรูปแบบของสิ่งที่สร้างขึ้นมาเพื่อประโยชน์ใช้
สอยในด้านต่าง ๆ ให้มีความงดงามมีสุนทรียภาพแฝงอยู่ในสิ่งต่าง ๆ เหล่านั้น เท่ากับเป็นการเพิ่มคุณค่า
และความน่าใช้ไปด้วย
การประดับมุกในปัจจุบันแม้จะมีทำกันอยู่บ้างเช่นที่บริเวณอำเภอเมือง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ก็
เป็นเครื่องมุกที่ประยุกต์วิธีการจากโบราณ ตั้งแต่การใช้สีโป๊วหรือสีรองพื้นแทนรักและการฉลุลวดลายก็
เป็นการทำแบบซ้ำ ๆ แล้วนำมาประกอบเป็นลวดลายที่สามารถช้กับเครื่องมุกที่มีรูปทรงต่างๆ กัน ทั่วไป
ซึ่งเป็นการปรหยัดเวลาและแรงงาน
ที่มา :
http://www.geocities.com/nielloware/read-niello/nakhonniello/nacred.html